Dopiero od niecałych 100 lat wiemy, że istnieją inne galaktyki niż Droga Mleczna
30 grudnia 2022, 12:33Równo 98 lat temu, 30 grudnia 1924 roku ludzkość dowiedziała się, że Droga Mleczna nie jest jedyną galaktyką we wszechświecie. Edwin Hubble ogłosił, że mgławica spiralna Andromeda jest w rzeczywistości galaktyką. Jeszcze 100 lat temu uważano, że Droga Mleczna liczy zaledwie kilka tysięcy lat świetlnych średnicy. Większość uważała, że stanowi ona cały wszechświat.
Życie i twórczość JRR Tolkiena uczczone okolicznościową monetą
30 grudnia 2022, 09:58John Ronald Reuel Tolkien zmarł w 1973 roku, a jego dzieła do dzisiaj pobudzają wyobraźnię i są adaptowane na srebrny ekran. W swoich dziełach stworzył kompletny rozbudowany świat, który od kilku dziesięcioleci jest wzorcem dla innych pisarzy, a Tolkiena okrzyknięto ojcem współczesnej fantasy. Brytyjska Mennica Królewska zapowiedziała, że w przyszłym roku uczci życie i twórczość Tolkiena okolicznościową monetą.
Rekord odwiedzin na Wawelu
20 grudnia 2022, 06:32Zamek Królewski na Wawelu ogłosił frekwencję wszech czasów. Mijający sezon zamknie wynikiem ok. 1 mln 785 tys. zwiedzających. W komunikacie instytucji podkreślono, że udało się to, choć w ciągu pierwszych pięciu miesięcy br. większości ekspozycji nie można było zobaczyć, bo Zamek przechodził metamorfozę, przygotowując się do wielkiego otwarcia w czerwcu.
Znany kanonik i tajemniczy „Rycerz” – uczeni badają ciała znalezione pod podłogą słynnej katedry
19 grudnia 2022, 08:47Na początku roku informowaliśmy, że w miejscu skrzyżowania transeptu z nawą główną katedry Notre Dame znaleziono dwie ołowiane trumny. Odkrycia dokonano po rozebraniu podłogi w ramach prac związanych z remontem katedry po pożarze. Trumny natychmiast wzbudziły zainteresowanie naukowców. Jedna z nich miała antropogenicznych kształt, ponadto wiadomo, że pochówek w ołowiu zarezerwowany był dla elity
Profilaktyka zakażenia HIV
11 grudnia 2022, 09:17Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego od początku (1985r.) epidemii HIV do 31 grudnia 2021 w Polsce potwierdzono 27552 zakażeń,u 3868 z nich rozwinął się AIDS, 1448 chorych zmarło.W Polsce przez ostatnie lata stwierdza się 1100-1300 nowych zakażeń HIV rocznie. Od wielu lat poszukuje się skutecznych metod zapobiegania transmisji HIV.
Skamieniałość obala podstawowe przekonanie o ewolucji ptaków
5 grudnia 2022, 13:16Skamieniałość ukryta w niewielkim kawałku skały obaliła jedno z najdłużej żywionych przez naukę przekonań dotyczących ewolucji ptaków. Eksperci z University of Cambridge i Natuurhistorisch Museum Maastricht odkryli, że jedna z kluczowych cech współczesnych ptaków – mobilna szczęka, którą posiada 99% gatunków – wyewoluowała przed zagładą dinozaurów. Okazało się również, że u strusi, emu oraz pokrewnych im gatunków doszło do wstecznej ewolucji. Ich dzioby powróciły do bardziej prymitywnej formy.
Na Marsie znaleziono krater po asteroidzie, która mogła wywołać megatsunami
2 grudnia 2022, 11:57Dnia 20 lipca 1976 roku lądownik Viking 1 stał się pierwszym wysłanym przez człowieka pojazdem, który z powodzeniem wylądował i podjął pracę na Marsie. Na przysłanych przez niego zdjęciach naukowcy zobaczyli nie to, czego się spodziewali. Zamiast śladów wielkiej powodzi ujrzeli zagadkowy, pokryty głazami krajobraz. Teraz naukowcy z Planetary Science Institute dowodzą, że Viking 1 wylądował na krawędzi pola osadów powstałego w wyniku gigantycznego tsunami.
Infekcja pasożytem pomaga wilkowi zostać przywódcą stada
29 listopada 2022, 06:29Toxoplasma gondii to chorobotwórczy pierwotniak, wywołujący u ludzi i zwierząt toksoplazmozę. Ten kosmopolityczny pasożyt występuje u setek gatunków ptaków i ssaków, ale jego najważniejszym żywicielem są kotowate. Wiemy, że wpływa on na zachowanie żywiciela, powodując np. że zarażony gryzoń nie boi się kota, przez co może zostać zjedzony, pierwotniak trafia wówczas do organizmu kota, gdzie pierwotniak rozmnaża się płciowo i jego cykl życiowy się zamyka.
Polski naukowiec wybrany do Rezerwy Astronautów ESA
24 listopada 2022, 08:49Doktor Sławosz Uznański został wybrany przez Europejską Agencję Kosmiczną do Rezerwy Astronautów ESA. Dyrektor Generalny ESA, Josef Aschbacher, dokonał prezentacji 6 astronautów korpusu podstawowego oraz 11 rezerwowych. Astronauci rezerwowi mogą zostać wybrani do przeprowadzenia misji kosmicznej jeśli np. ESA rozszerzy programy załogowe.Eliminacje, w czasie których Uznański pokonał 22 tysiące kandydatów, trwały przez 1,5 roku
Polska uczona odkryła dwa nieznane teksty jednego z najwybitniejszych hiszpańskich poetów
22 listopada 2022, 10:52Garcilaso de la Vega był jednym z największych poetów hiszpańskiego renesansu, wojownikiem i dworzaninem, o którego życiu można by nakręcić film sensacyjny. Służył na dworze swojego rówieśnika, króla Hiszpanii Karola I, który jako Karol V był świętym cesarzem rzymskim. Garcilaso raz łapał za pióro, raz za miecz. Wprowadził do hiszpańskiej poezji włoskie metrum i stworzył zwrotkę o nazwie lira. Brał też udział w licznych bitwach na terenie Europy i Afryki Północnej.
